انواع هارد SSD لپتاپ و کامپیوتر، که امروزه توی بازار طرفداران زیادی پیدا کرده به یکی از بهترین گزینهها برای ارتقاء کامپیوتر و لپ تاپ تبدیل شده. با توجه به اینکه مدلهای مختلفی از حافظه اس اس دی SSD وجود داره، اما ممکنه برای انتخاب بهترین گزینه کمی سردرگم بشید. از SSDهای SATA که با بیشتر سیستمها سازگاری دارن تا SSDهای NVMe که سرعت فوقالعادهای در انتقال دادهها دارن، هرکدوم از اینها کاربرد خاص خودشون رو دارند. توی این مقاله میخواهیم انواع مختلف هارد اس اس دی رو معرفی کنیم و شما رو راهنمایی کنیم که کدوم مدل برای سیستم شما مناسبتره. پس با ما همراه باشید تا بهترین انتخاب رو داشته باشید!
حافظه یا هارد اس اس دی (SSD) چیست؟
حافظه SSD یا Solid-State Drive نوعی دستگاه ذخیرهسازی دادههاست که برای ذخیره و بازیابی اطلاعات از حافظه فلش مبتنی بر NAND استفاده میکنه. برخلاف هارد HDD که از دیسکهای چرخان و هدها برای دسترسی به دادهها استفاده میکنن، SSDها هیچ قطعهی متحرکی ندارن. این یعنی سرعت خیلی بیشتری دارن، قابل اعتمادتر هستن و کمتر دچار خرابیهای مکانیکی میشن. SSDها معمولاً توی لپتاپها، دسکتاپها، کنسول بازی و سرورها استفاده میشن تا زمان بوت سیستم، بارگذاری برنامهها و انتقال فایلها سریعتر بشه. همچنین به خاطر اندازه کوچیک و مصرف انرژی کمشون، توی وسایلی مثل گوشیهای هوشمند، تبلتها و دوربینهای دیجیتال هم استفاده میشن.
هارد SSD چطور کار میکنه؟
حافظه SSD دادهها رو با استفاده از تراشههای حافظه فلش NAND ذخیره میکنه. این حافظهها برخلاف هارد دیسکهای سنتی که از قطعات متحرک برای خواندن و نوشتن دادهها استفاده میکنن، هیچ قطعه متحرکی ندارن. این ویژگی باعث میشه که SSDها سریعتر، پایدارتر و مقاومتر باشن. حافظه SSD از سلولهایی تشکیل شده که هر کدوم میتونن مقدار زیادی داده ذخیره کنن.
نحوه نوشتن داده:
وقتی شما دادهای رو روی SSD ذخیره میکنید، کنترلکننده (که یه تراشه هوشمند داخل SSD هست) به سلولهای حافظه فرمان میده که مقدار الکتریکی خاصی رو در اونها ذخیره کنن. این مقدار الکتریکی بهطور ساده به حالت ۰ یا ۱ تغییر پیدا میکنه که به معنای ذخیره اطلاعات شماست.
نحوه خواندن داده:
وقتی که نیاز به خواندن داده دارید، کنترلکننده به سلولها نگاه میکنه تا مقدار الکتریکی داخل اونها رو بررسی کنه. این مقدار الکتریکی میتونه “۰” یا “۱” باشه که به صورت داده تفسیر میشه. به همین دلیل، SSDها میتونن بهسرعت دادهها رو بخونن و خیلی سریعتر از هارد دیسکهای معمولی عمل کنن.
حفاظت از دادهها:
برای امنیت بیشتر، بیشتر SSDها قابلیتهایی مثل تصحیح خطا (Error Correction) و رمزنگاری دادهها (Data Encryption) رو دارن. این یعنی اطلاعات شما در برابر خطاهای احتمالی و هکها محافظت میشه.
انواع مختلف هارد SSD
SSDها از دنیای کامپیوترهای حرفهای خارج شدن و توی دستگاههای معمولی هم جای خودشون رو پیدا کردن. ولی همه SSDها مثل هم نیستن و هرکدوم برای یه کاربرد خاص بهتره. SSDها از چند نظر تقسیمبندی میشن: پروتکل (مثل SATA یا NVMe)، نوع کلید و اندازهشون. توی بخشهای بعدی دقیقتر به انواع هارد SSD لپتاپ و کامپیوتر میپردازیم تا بتونید انتخاب بهتری داشته باشید. اما اینجا با انواع SSD آشنا میشیم و مزایا و معایب هرکدوم رو میبینیم. برای راحتی مقایسه، جدولی رو تهیه کردم تا اطلاعات هر مدل به شکل مختصر در دسترس باشه.
پروتکل | سرعت | رابط | قیمت | مزایا | معایب |
---|---|---|---|---|---|
SATA | 600MB/s تا | SATA III | مقرون به صرفه | HDD سرعت بالا نسبت به مصرف انرژی کم- |
محدودیت سرعت به دلیل رابط SATA |
NVMe M.2 | 3500MB/s تا | PCIe Gen 3.0 | متوسط به بالا | سرعت بالا- کاهش تاخیر- |
SATA SSD قیمت بالاتر از نیاز به سازگاری بیشتر- |
NVMe M.2 | 7000MB/s تا | PCIe Gen 4.0 | بالا | سرعت بسیار بالا- عملکرد بینظیر- |
قیمت بالا- نیاز به سازگاری سیستم- |
NVMe M.2 | 14000MB/s تا | PCIe Gen 5.0 | بسیار بالا | سرعت فوقالعاده بالا و پردازش دادههای سنگین | قیمت بسیار بالا- نیاز به سازگاری سیستم- |
در ادامه به توضیحات کلی انوع حافظه SSD میپردازیم
حافظه اس اس دی (SSD) با رابط SATA
این نوع SSD نسبت به هارد دیسکهای معمولی سرعت بسیار بالاتری دارد و برای ارتقای سیستمهای قدیمیتر گزینهای مقرون به صرفه است. با اینکه سرعت آن از مدلهای NVMe کمتر است ، اما برای کارهای روزمره مانند وبگردی و استفاده از نرمافزارهای سبک مناسب است و مصرف برق کمی هم نیز دارد. این حافظههای SSD با رابط SATA معمولاً دو مدل اصلی دارند:
- SSD با فرم فکتور 2.5 اینچی: این مدل رایجترین نوع SSD SATA است و اندازهاش مشابه با هارد دیسکهای ۲.۵ اینچی است. بیشتر در لپتاپها و کامپیوترهای رومیزی استفاده میشود.
- SATA M.2 SSD: این مدل کوچکتر از ۲.۵ اینچی است و بیشتر در دستگاههای کوچک مثل اولترابوکها و برخی گجتهای خاص کاربرد دارد.
SSDهای 2.5 اینچ SATA
این مدلها از حافظه اس اس دیها معمولاً در سیستمهای قدیمیتر استفاده میشدن. این SSDها از اتصال SATA استفاده میکنن که سرعت انتقال دادهشون به حدود 500-600 مگابایت در ثانیه میرسه. با اینکه سرعتشون نسبت به NVMe خیلی کمتره، ولی هنوز خیلی سریعتر از هارد دیسکهای معمولی HDD هستن و برای بیشتر کارهای روزمره کافی هستن. یکی از مزایای این مدلها اینه که نصب و تعویضشون راحتتره و نسبت به مدلهای 3.5 اینچ فضای کمتری اشغال میکنن.
انواع هارد SSD M.2 SATA
این نوع هارد اس اس دی M.2 SATA از رابط SATA 3.0 استفاده میکنه و میتونه سرعت انتقال داده تا 600 مگابایت در ثانیه داشته باشه. با اینکه این سرعت پایینتر از مدل NVMe هست، اما از هاردهای معمولی خیلی سریعتره و توی دستگاههایی که میخواهید کابلهاش کمتر باشه خیلی خوب عمل میکنه. مزیت اصلی SATA M.2 SSD ها اینه که قیمتشون پایینتره و برای کسانی که میخوان سیستمشون رو ارتقا بدن گزینهی مناسبیه. همچنین مصرف برق کمتری دارن که این باعث میشه برای لپتاپها یا دستگاههای کممصرف مناسب باشه.
این نوع از SSDها نسل دوم SATA کوچیک و رایجتر هستن. به طور معمول عرضشون 22 یا 30 میلیمتره و طولشون میتونه از 16 تا 110 میلیمتر متغیر باشه. یکی از ویژگیهای این مدلها دو تا شیار “M” و “B” در لبههاشه. اگه مادربرد شما قدیمی باشه، ممکنه NVMe رو پشتیبانی نکنه و SATA انتخاب بهتری باشه. مزیتش اینه که جای کمی میگیره و نیازی به کابل SATA نداره.
حافظه اس اس دی (SSD) با رابط NVMe M.2
حافظه M.2 NVMe یک پروتکل جدیدتر هست که از رابط PCIe استفاده میکنه. یعنی SSD میتونه با سرعت خیلی بالاتری دادهها رو منتقل کنه. و این باعث میشه که عملکرد دستگاهتون خیلی بهتر بشه، مخصوصاً برای کارهای سنگین مثل بازی، ویرایش ویدیو یا کار با دادههای بزرگ. این نوع حافظه SSDها خیلی سریعتر از مدلهای SATA هستند که سرعت انتقال داده این SSDها میتونه به بیش از 3000 مگابایت در ثانیه برسه و حتی در بعضی از مدلها تا 7500 مگابایت در ثانیه هم میرسند! این SSDها کوچکتر از 2.5 اینچیها هستن و به راحتی میتوان نصب کرد. البته باید بدانید که مادربرد شما از این نوع پشتیبانی کنه. NVMe M.2ها به حافظه اس اس دی تک شیار یا “M” معروف هستند.
اس اس دی NVMe M.2 بهتره یا SATA؟
قبل از اینکه M.2 بیاد، SATA یکی از انواع محبوب SSD بود. این نوع SSD به پروتکل SATA 3.0 وصل میشد و سرعتش حداکثر 600 مگابایت بر ثانیه بود. به همین دلیل بیشتر SATAها نهایتاً ظرفیت 2 ترابایت دارند. محدودیتهای SATA باعث شد که M.2 NVMe به بازار بیاد و خیلی سریعتر از SATA عمل کنه. M.2 هم فضای کمتری اشغال میکنه و هم میشه از رابط PCIe برای سرعت بیشتر استفاده کرد. به همین دلیل، تولیدکنندهها میتونن بیشتر داده رو توی فضای کوچیکتر ذخیره کنن بدون اینکه نیازی به کابلهای اضافی باشه.
نسلهای مختلف اس اس دی M.2 NVMe
PCIe Gen 3 (نسل سوم)
این نسل اولین نسل جدیدتر از اتصال SSD ها به حساب میاد. در این نسل، سرعت انتقال داده، حداکثر به حدود 3500 مگابایت در ثانیه میرسه. با این سرعت، شما میتونید به راحتی از SSD برای گیمینگ، کارهای روزمره، و ویرایش ویدیوهای با کیفیت 4K استفاده کنید. بیشتر SSD هایی که در بازار برای استفادههای خانگی عرضه میشن از این نسل پشتیبانی میکنن.
PCIe Gen 4 (نسل چهارم)
این نسل به تازگی وارد بازار شده و سرعت انتقال دادهها در این نسل تا 7000 مگابایت در ثانیه هم میرسه. این نسل به طور خاص برای افرادی که با فایلهای خیلی سنگین کار میکنن یا بازیهایی با گرافیک بالا و زمان بارگذاری زیاد دارن، خیلی مناسبتره.
PCIe Gen 5 (نسل پنجم)
این نسل جدیدترین نسل از M.2 NVMe به حساب میاد و میتونه سرعت انتقال دادهها رو تا 14000 مگابایت در ثانیه برسونه. این نسل بیشتر برای کسانی که به عملکرد فوقالعاده نیاز دارن و کارهایی مثل پردازش دادههای کلان، ویرایش ویدیوهای 16K، و کار با نرمافزارهای سنگین انجام میدن، کاربرد داره. البته هنوز به طور گسترده در بازار موجود نیست، و بیشتر در سیستمهای سرور و دستگاههای حرفهای استفاده میشه.
انواع فرم فکتورهای M.2 SSD
M.2 SSD ها اندازههای مختلفی دارن که بهشون فرم فکتور میگیم. این اندازهها معمولاً با یه کد 4 یا 5 رقمی مشخص میشن که دو رقم اول عرض و بقیه طول SSD رو نشون میده. انواع مختلف فرم فکتور عبارتند از:
- 2230: 22mm x 30mm
- 2242: 22mm x 42mm
- 2260: 22mm x 60mm
- 2280: 22mm x 80mm (رایجترین مدل بازار)
- 22110: 22mm x 110mm
قبل از خرید، حتماً بررسی کنید که دستگاه شما کدوم اندازه رو پشتیبانی میکنه تا مشکلی پیش نیاد.
انواع کلید M.2 و اسلات M.2
برای نصب حافظه M.2 SSD، باید اسلات مناسبی روی مادربرد داشته باشید. این اسلاتها با کلیدهایی که روی SSD هست شناسایی میشن. این کلیدها باعث میشن که SSD فقط توی اسلاتهای درست نصب بشه و از خراب شدن دستگاه جلوگیری بشه. رایجترین نوع کلیدها برای M.2 SSD ها عبارتند از B، M و B+M.
- کلید B: دارای 6 پین، برای رابط SATA و PCIe مناسب هست.
- کلید M: دارای 5 پین، سرعت بالاتر و عملکرد بهتر.
- کلید B+M: ترکیبی از B و M، با سرعت متوسط.
SSDهای NVMe PCIe Add-in-Card (AIC)
این نوع SSDها به جای اتصال از طریق M.2، از اسلاتهای PCIe (مانند اسلات PCIe x1) استفاده میکنن. این مدلها معمولاً سرعت بالاتری دارن و برای سیستمهای قدیمیتر که از M.2 پشتیبانی نمیکنن، مناسب هستن. البته این مدلها به دلیل سایز بزرگترشون فضای بیشتری رو اشغال میکنن و معمولاً گرمای بیشتری تولید میکنن.
SSDهای U.2
این نوع SSDها بیشتر برای استفاده در سرورها و سیستمهای ذخیرهسازی بزرگ طراحی شدن. مهمترین مزیت این SSDها اینه که میتونید اونها رو به راحتی بدون خاموش کردن سیستم وارد یا خارج کنید. همچنین به دلیل سطح بیشتر، حرارت کمتری تولید میکنن و برای استفاده در سرورها خیلی مناسبتر هستن.
نتیجه گیری
انتخاب بهترین حافظه SSD بستگی به نیازهای شما و مشخصات سیستمتان دارد. اگر به دنبال گزینهای مقرون به صرفه برای ارتقای سیستم هستید، SSDهای SATA گزینهای مناسب هستند و برای استفادههای روزمره عملکرد خوبی ارائه میدهند. اما اگر به دنبال سرعت بالا و کارایی بهتر برای کارهای سنگینتر هستید، حافظههای NVMe با پروتکل PCIe، خصوصاً نسل PCIe Gen 4، بهترین انتخاب خواهند بود. برای خرید انواع هارد SSD لپتاپ و کامپیوتر و اطلاع از آنها میتوانید به فروشگاه اینترنتی ایده آل پرداز مراجعه کنید. در نهایت، هر نوع SSD مزایا و معایب خاص خود را دارد و انتخاب آن باید بر اساس نوع کاربرد، بودجه و نیازهای شما انجام شود تا از عملکرد بهینه سیستم خود بهرهمند شوید.
منابع:
- وب سایت ای تی پی
- وب سایت سی دی دابلیو
سوالات متداول
انواع کلیدهای M.2 چیست و کاربرد هر کدام چیست؟
انواع کلیدهای M.2 شامل B، M و B+M هستند. کلید B برای رابط SATA و PCIe مناسب است، کلید M سرعت بالاتر و عملکرد بهتر دارد، و کلید B+M ترکیبی از B و M با سرعت متوسط است.
M.2 ها چند نوع سایز دارند؟
فرم فکتورهای M.2 SSD اندازههای مختلفی دارند که با کدهایی مثل 2230، 2242، 2260، 2280 و 22110 مشخص میشوند. این کدها نشاندهنده عرض و طول SSD هستند. رایجترین فرم فکتور مدل 2280 است.
تفاوت سرعت انواع نسل M.2 NVMe چیست؟
- PCIe Gen 3: تا 3500 مگابایت بر ثانیه، مناسب برای گیمینگ و کارهای روزمره.
- PCIe Gen 4: تا 7000 مگابایت بر ثانیه، مناسب برای فایلهای سنگین و بازیهای گرافیکی.
- PCIe Gen 5: تا 14000 مگابایت بر ثانیه، مناسب برای پردازش دادههای کلان و ویرایش ویدیوهای 16K.
چند نوع از حافظه SSD وجود دارد؟
انواع حافظه SSD شامل SATA 2.5 SSD، M.2 SATA SSD و NVMe M.2 SSD هستند.
دیدگاهی در مورد “انواع هارد SSD لپتاپ و کامپیوتر: راهنمای کامل انتخاب حافظه اساسدی (1403)”
چه جالب، نمیدونستم انقدر مدل هارد اس اس دی داریم تو بازار. مرسی از توضیحات
ممنون ازت یاشار عزیز
بله مدل های ssd زیادی تولید شدن که با توجه به برند و نوع فرم فکتور قابلیت های متعددی دارند